🔹ڕەسموو قوربانی کەردەی دەعوەت یا داواتی جە دەگاو دەلی
کۆکەردەیوە: حسەین خوورا
ڕەسموو قوربانی کەردەی شایەد فرەو شارو دەگاکا هەورامانینە بە هەر بەهانێوە لوا بۆ ڕاوەو خەڵک قوربانیش کەردە بۆ .
ڕەسمیە جیاواز جە مانگەو مەلوودی کە دەگاو دەلینە لوان ڕاووە ڕەسمێوە بیەن بە نامێ خەیرەو پیرا یا داواتی.
ئی ڕەسمە کۆنە گێڵوووە پەی دەورانیە فرە زووی کە هیچ کەس نەمەزانۆ دەقێق پەی کام سەردەمی گێڵۆوە و بنەڕەتش چکۆوە دەسش کەردەن پەنە
قەدیم وەرزەو پاییزی دەگاو دەلینە ڕەسموو قوربانی کەردەی لوان ڕاوە
کە بە درۆشموو (( خەیەرەو پیرا و سەدەقەو زیننا)) خەڵک قوربانیش کەردەن.
ئی قوربانی کەردەی زیارەتەڵانی کۆنەو دەلینە لوان ڕاوە و خەڵک حەیوانەکەش بەردەن سەروو زیارەتاو چاقوربانیشا کەردەن.
ڕەسم پاسە بیەن چوون ئەوسا گرد کەس حەیوانە وردەش بیەن هەرکەس دڵش واستەنش سەریە دوێ سەرێ یا پاو تەواناییش حەیوانش دان یا تایفە تایفە جیای بیێنوە دلێ تایفەکەینە دوێ یەرێ بنەماڵێ پێوە حەیوانشا سانان و بەردەنشا قوربانیشا کەردەن
لتیەش دانشا بەشوو قوربانی دەگای کە مەعمووڵەن بەردەنشاوە مزگی یا حەر چا سەروو زیارەتەکاوە کۆشا کەردەنوە و تا ئامادەش کەرا
ئەو لتەکەش دلێ وێشانە بەشا کەردەن.
جا وەختنە گردوو بەشە گۆشتەکاشا کۆ کەردوە، دلێ دەگایرە وەڵاوشا کەردەنوە.
ئە چا ڕۆنە سۆح تا وێرەگا حەر مێمانیە دەلنە بیە بۆ حەتمەن بەشش دریان پەنە.
واتێ " پیری" ئانێ کە شارەزایشا فرەتەرا زانا کە مەعمووڵەن بە ئێنسانە ژیرو دین دارو ساحیو ئاوەزیشا واتەن کە پیرە غەریوە
یۆ چا پیرە نامداراو دەلینە کە سەرنیشتوو دەگای یاگێوە تایبەتەش هەنە.
ئینە دیوەر ساڵێن چەنی مەلوود٘وو پێغەممەری(سڵاموو خوایش سەر بۆ) کە کەوتەن پایزێ چوون فرە نزکێنێ یۆوە
خەڵک ئامەن ئی دوە ڕەسمەشا کەردێنێوە یۆ و پێوە بەراش ڕاوە
وگرد کەس پاو تەوانایی ماڵیش و ئێختیاری و مەحرەمانە پووڵ کۆ کەراوە و حەیوان ساناو سەرەش بڕا و نزیکەو دە ساڵان شۆنەو ئانەیرە گۆشتەکەشا بەش کەردوە
سۆحوو ئا ڕەسمێ کەشکەکشا وەش کەردەن و پەخشش کەراوە دەگانە.
وەڵتەرنە ئی ڕەسمەو قوربانی کەردەی تەنیا لوێ ڕاوە وجیاواز جە مانگەو مەلوود٘ی بیەن.
ئێساڵ چن جوانێ بەشیە چی ڕەسمیشا بە یاد٘وو قەدیمی یاگە کۆنەکێ دەگاینە بەرد ڕاوە تا ویروو زارۆڵا ئارۆی و دماڕۆینە مەنۆوە.
دەگاو دەلی سەربە شاروو سەوڵاوای پارێزگاو کورسانی و بەشوو هەورامان تەختینە کە نزیکە بە هەزار نەفەرێن و هەریاگێوە باسوو پێوەربیەی و هامکاری بۆ حەتمەن دەل یۆ چا دەگایا بیێنە کە نامدار و ناندەرێ بیێنێ و کڵاشوو دەگاو دەلی هەمیشەی بەنەو بانگ بیەن و هەڵای دلێ دەگاینە مەنەن.
نووسەر: حسەین خوورا
برچسبها: حسین خورا , حسەین خوورا , روستای دل , هیشور
📝"مەردە پەرەستی و هۆنەر"
📎*بە بەهانەو ساڵیادوو هۆنەرمەندی کۆچ کەردە م.قالەمەڕە
قادر عەبدۆڵڵازادە ئژناسیا بە (قالەمەڕە)یەکوو ئاویرگای (دەی) 1304ی جە دەگاو (کلیجە)مەحاڵوو بووکانی ئامەن دنیا. پێسەو هەساریە وریشەداری جە ئاسمانوو هۆنەروو کوردەوارینە درۆشیان و دلێ سەختی و فەقیری و هەژارینە دماو 84ساڵا ژیوای ساڵەو1388ی(2009) دنیای بێ وەفای مازیۆ جیا و وەسیەت کەرۆ پاڵوو مامۆسا حەسەن زیرەکینە . تەپەو ناڵەشکێنە ی ئەسپەردەش کەرا.
[ڕۆحش شادو ماواش بەهەشت بۆ]
*بە وەسیەتوو وێش شمشاڵەکێش جە مووزەخانەو هەولیری هۆرگێریۆ.
*م،قالەمەڕەی واتەن(( بە مەرگوو من شمشاڵەیچ مرۆ ))
*ئی هۆنەرمەندە گەورە 20وەڵاتێ دنیاینە شمشاڵەش داینەوەنە.
*شێخوو مەحاڵەکەیشا کە چا ژیوان (مەحاڵووبۆرهانی)بەنامێ شێخ مۆحەممەدی لەقەبوو قالەمەڕەی بە مەعناو (قادر آرام)کە زارۆڵەئینە فرەش گەرەک بیەن دانش پەنە(ویکی پیدیا)
*م، قالەمەڕە دڵش مشۆنە شماشاڵەو سەیێڐیە و شۆناو مەرگوو سەیێڐەکەی شمشاڵەکیش لاو کورەکەیشوە بە (مەیە)سانۆ و شمشاڵەکێش150ساڵێ قدمەتش بیەن.
ئی هۆنەرمەندە گەورە دیوەر خەڵاتێ گەورێ بەینەلمللەیش گێرتێنێ ، واروە ئیشارە کرمێ پەنەشا.
.
*عالتەرین و پڕ قیمەت تەرین خەڵاتوو (نەی نەوازی)وەڵاتوو ئاڵمانی ساڵەو1993
*خەڵاتی خەوڵکوو بووکانی 2003
*خەڵاتی پڕ قیمەتوو ئەنفالی((پیرەمێرد)) جە شاروو سلێمانی ساڵەو 2002
*ئەوەڵین خەڵاتی ساڵانەو مۆئەسێسەو هۆنەری فەرهەنگی (ماملێ)ساڵەو 2010
.....
بە داخەوە دلێ فرەو کۆمەڵگاو ئێمەنە هەرکەس ساحیو سەبک و هۆنەریە بی و تاواش پلەو پایە بەدەس بارۆ و یاگێ وێش کەردەشوە ، تا نەمرۆ و جە دەسنە نەشۆ کەس قەدرش مەگیرۆ.
هۆنەرمەند تا مەنەن تەماموو ژیواو وێش تەرخان کەرۆ بە خزمەت بە هۆنەرو فەرهەنگوو مەحاڵەکەیش.و پێسەو کۆڵەکێ جە وڕای یانەو فەرهەنگی وەرگیری کەرا.
م."قالەمەڕە" یۆ چا هۆنەرمەندە گەورەو کوردەوارینە کە تەماموو عەمریش خزمەتش کەرد بە هۆنەروو شمشاڵێ و جە ڕاو ئی هۆنەریشوە وەڵاتوو کوردەواریش ئژناسا بە تەماموو دنیای .
هۆنەرو شماشاڵی و مووسیقی کوردەواریش دەوڵەتمەند کەر، بەڵام وێش بە گەدایی وفەقیری و کەم دەسی دنیاش ئاسە جیا.
ئی هۆنەرمەندە دلێ یۆ جە وات واچەکاشنە ماچۆ: تەماموو ژیوایم دلێ نارەحەتی و ئاورایی و بەدبەختینە ویارانم"
هۆنەرمەندیە کە وەختیە ساڵەو 1993گەورەتەرین خەڵاتی هۆنەروو (نەی نەوازی) جە وەڵاتوو ئاڵمانیە بە دەس مارۆ بۆناو کەم دەسی و فەقیری و بێ پووڵی نەتاوانش بەدەسوو ویش خەڵاتەکەیش گێرۆ.
جا با شۆناو وێشرە قیمەتوو هەزاران دۆلارێ مەراسمێش گێریا پەی، چە سوودیەش هەن پەیش؟
ئاڐ هەر گەورە بێ و شۆناو وێشرە گەورە مەکریۆ.
جە ژیواو ئی هۆنەرمەندی تاومێ دەرس هۆرگێرمێ، هەڵای دلێ کۆمەڵگاو ئێمەنە هۆنەرمەندێ گەورێ و ساحیو پلەو پایێ فرێ هەنێ کە مشۆم چەنی ئاڐ خزمەتش کەردەن بە هۆنەروو مەحەڵەکەیما ئێمەیچ سەرجەم خزمەتوو ئادینە بیمێ.
وەختیە هۆنەرمەند تا مەنەن ئاواتە نەمەنە دلێ دڵیشنە و ئا قەدرو عیزەتە کە لازما گێریۆش گێریاش ، بە خەیاڵیە ڕەحەت سەرە منیۆوە.
ئاوەخت وەشا شۆنەو مەرگیشرە هەزار مەراسمێش گێریا پەی .
بە هیواو ئانەی هۆنەرمەند تا زیننەن قەدروو تەماموو زەحمەتاش گێرمێ، فرێ هەنێ هۆنەرمەندێ دلێ کۆمەڵگاینە ئیسە نامێچشا جەویر شیێنەوە .هەر چەن (مەمرا ئا کەسێ دلێ دڵوو میللەتینە ژیوا )) بەڵام مەردە پەرەستی شایانوو هیچ هۆنەرمەندیە نیا.
✍کۆ کەردەیوە:حسەین_خوورا
🆔 @degaw_dali
برچسبها: قالەمەرە_قادر_عبدللە_زادە_شمشاڵ , هیشور , روستای_دل_هورامان_
((رازه و جا مۆلئ))
کابرایه بیه ن کتیه ش بییه نه و چه نی ئا کتیشه پیوه ره ژیواینئ .
پیاکه دلئ جامۆلیه قه دیمیئ وتلاینه نه ئاوو چاشتش دان به کته کیش.
هه رکه س ئا جامۆلیشه دیایا دلش شیوه نه رۆیه کابرایه ده وله مه ن پاره
ویه راویه رو مد یۆ کتیه یانه و کابرا فه قیره که ینه دلی جامۆلیه تلاینه نه
تریت وه رۆ. سه ره ش بۆ ئننه و کۆشاهۆی و دلوو ویشنه ماچو بخوا ئیسه
ملۆ ئی ساحیویشه خه له تنوو ئی جامۆلیشه سانوو چه نه. کابراکه یچ ته
قلیباب که رۆ : فه قیره که جواو مدووه ماچۆ فه رماوه : ده وله مه نه که یچ
ماچو لالو ئی کتیته مه وره شی ؟من سانووش؟ ماچوو به
لی چیش مه وره شوو. ماچو ده ی بو با مامه له که رمی. کابرا ملو یانه و
دما و نان و چای مامه له و کته کی که را و مزیوره . راره. ماچو با بلوو واچۆ
خۆئی کتی په ی تریت وارده ی جامۆلیش گه ره که نه تو ئی جامولیته وره
شه بامن سانووش گیلو وه دما و به کابرای ماچو
لالو ده ی ئی کتیمه به ردینه حیچ نیا دلیشنه تریت وه رو به ش ئی
جامولیچته د ه یمپه نه با سانووش کابرایچ زه رده خویه که رو ماچو چه مه
که م ئی موی سه ره یمه ئاساونه چه رمیم نه که ردینی تا ئیسه ویس
دانی کتیم بوناو ئا جامولیوه وره تینی لوه راو ویتره کته کی حه لاله
ت بو . .............................................................................
((چی رازی ئانه ی فیربیمی که هیچ که سی به فه قیرو که م نه زان حه ساو نه که رمی ))
((هورگیلنایوه سه روو هه ورامی حسه ین خورا))
برچسبها: داستان هورامی , رازه , داستان کوتاه , روستای دل
سڵام جه گلایه تا
وه شه ویسا دمه و چننه روه توولانیا به بۆنه و خراو بیه ی سایته و بلاگفایی هه رمانه که ێما مدرایی بێ
جه خوایی گه وره ی داوا کارنا تاعه توو عێباده تو گیلایه تا قه بوو ڵ بۆ به کۆمه کوو
خواییی ده س که رمێ به هه رمانه که ئیشه لڵاتاموێ هه نگامه ی هه رچن وردیه
هۆ رگیرمێ په ی هه ورامانی

برچسبها: هیشور , دل , اورامان , هه ورامان




